• Als alle andere mogelijke oorzaken van je klachten zijn uitgesloten door een arts en als je lichamelijke klachten of psychische klachten overeenkomen met onze lijsten, vraag dan een verwijzing aan je huisarts voor een plastisch chirurg en eventueel een internist

• De plastisch chirurg kan een echo of MRI laten maken om te checken of de implantaten lek of gescheurd zijn

• Bij veel klachten, de implantaten laten verwijderen, met een zo groot mogelijk deel van het kapsel. Neem geen nieuwe implantaten

• Bij ca. 69% -75% zullen de klachten vanzelf verminderen. 

• Bemerk je na ca. 3 maanden geen enkele verbetering, maak dan een afspraak met een van de siliconenpoli's in Nederland:

• Amsterdam UMC (dit derdelijns centrum is alleen bestemd voor complexe siliconen borstimplantaat gerelateerde casuïstiek. Kies daarom een van onderstaande siliconenpoli's)

• het Acibadem International Medical Center

• het Medisch Centrum Jan van Goyen

• Ziekenhuis Groep Twente (ZGT)

• Het Albert Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht

• Het Maastricht UMC

• Het Noord West Ziekenhuis Alkmaar

• Het BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam

• Lees hieronder de overige adviezen

WANNEER VERWIJDEREN? 

A. Als de implantaten kapot gescheurd/lek zijn 

Vorm van borsten kan veranderen, je kunt brandende pijn voelen, zwellingen of knobbels. Soms zijn de okselklieren gezwollen, maar vaak merk je helemaal niets.

B. Complicaties in de borsten 

Pijn, scheuren, lekken, infecties, kapselvorming (keert terug bij nieuwe implantaten omdat het een afweerreactie is van het lichaam). Als je vochtophoping (seroma) hebt lang ná de implantatie, moet je je huisarts wijzen op de kankervorm die in verband staat met implantaten: ALCL.

C. Ouderdom implantaten

Als de implantaten ouder zijn dan 10 jaar. Soms zijn ze al véél eerder kapot en moeten dan verwijderd worden.

D. Als je veel van deze genoemde klachten in ernstige mate hebt 

• Vermoeidheid, spierpijn, gewrichtsklachten, droge mond, droge ogen, ontstekingen, allergie, koorts, neurologische uitval, zenuwpijn, spierzwakte, loopstoornis 

• Concentratiestoornis, geheugenproblemen, woorden niet kunnen vinden

• Hart, longen, maag, darmen, nieren, lever, alvleesklier, hersenen

• Keel, ogen, oren

• Rug, nek, schouder, armen, benen, heupen

• Haaruitval, slaapproblemen, gevoeligheid voor suiker, dorstig, zweten (geen overgang)

E. Als je voldoet aan de criteria voor de aandoening ASIA

• Spierpijn, myositis (ontsteking van spieren) of spierzwakte

• Gewrichtspijn of gewrichtsontsteking

• Chronische vermoeidheid, slecht slapen of slaapstoornis

• Neurologische verschijnselen (specifiek) die geassocieerd worden met demyelinisatie.

• Cognitieve veranderingen, geheugenverlies

• Koorts, droge mond

• Door het verwijderen van de implantaten treedt verbetering op

• Typische biopsie van de betrokken organen

F. Als jijzelf of je naaste familielid een auto-immuunziekte heeft

is de kans groter dat je reageert op de implantaten. ASIA, schildklierziekte, Reuma, ziekte van Graves, Multiple Sclerosis, Sarcoïdose, Lichen Sclerosus, Sjögren, Sclerodermie, Antifosfolipidensydroom/APS, Systemische Lupus Erythematodes/SLE, Diabetes enz.

G. Allergie

Als je allergisch bent voor iets anders, zoals voor bv voeding, cosmetica of medicijnen, is de kans heel groot dat je ook reageert op siliconen, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

H. Neurologische problemen

Loopstoornis, MS, ALS, Parkinson, rolstoelafhankelijk door neurologische aandoening.

I. Kanker

Borstkanker of een voorstadium van borstkanker en als je nog geen behandeling hebt gehad.

Er is een kankersoort die in verband wordt gebracht met implantaten: ALCL. Dan moeten de implantaten verwijderd worden vóór de andere behandelingen.

J. Als je zwanger wilt worden of borstvoeding wilt gaan geven

Siliconen deeltjes kunnen via placenta en/of moedermelk bij kindje terecht komen.

K. Als alle andere oorzaken van uw klachten zijn uitgesloten

Het is verstandig om eerst goed onderzoek te laten doen door je huisarts om alle mogelijke andere oorzaken zijn uitgesloten. Ga daarna naar een internist of immunoloog om te laten onderzoeken of je mogelijk ziek bent door uw implantaten.

Meer 

• De Amerikaanse FDA adviseert vrouwen om ze elke 10 jaar te laten vervangen, vanwege grotere kans op scheuren en lekken. 30% scheurt binnen 5 jaar, 50% binnen 10 jaar, en 70% binnen 17 jaar. Elke implantaat lekt al vanaf het begin omdat de envelop poreus is. Die buitenlaag wordt met de jaren steeds zwakker, dus hoe ouder het implantaat is, des te meer kans om ziek te worden door siliconen. Er is maar een hele kleine hoeveelheid siliconen nodig om een heftige reactie uit te lokken, dus je kunt ook na een korte periode al een flinke reactie krijgen of ziek worden. Meer over scheuren

• Als je lichaam eenmaal heeft gereageerd op siliconen en je zou nieuwe plaatsen, herkent je lichaam meteen de bekende indringer en gaat door met afweren. Daardoor blijf je ziek. Dus laat je implantaten niet vervangen als je al klachten hebt van (lekke) implantaten. Kies liever een andere manieren voor borstvergroting. 

• Neem nooit meer nieuwe implantaten als je zelf of een van je naaste familieleden een auto-immuunziekte heeft of als je een allergie hebt voor iets anders. 

• Meer>>

De meeste vrouwen ontwikkelen in de loop der jaren vanzelf meer borstweefsel waardoor de noodzaak voor een vergroting minder groot is. Maar als je het noodzakelijk vindt, bijvoorbeeld vanwege borstkanker, overweeg dan een van de andere manieren voor borstvergroting

Sinds december 2022 zit lipofilling in het basispakket voor vrouwen met een totale borstverwijdering (door borstkanker of BRCA1). Hier kun je de voorwaarden lezen >>

Bespreek deze mogelijkheden met je plastisch chirurg, maar blijf altijd kritisch. Kijk ook eens naar deze 18 pagina’s met normale borsten. Alle vrouwen hebben unieke borsten, zoals elk mens een uniek gezicht heeft. 

Meer

Het blijkt dat bij ca. 69 % à 75% van de vrouwen de ergste klachten na verloop van tijd verdwijnen/verminderen als de implantaten verwijderd zijn. Bij sommige vrouwen blijven de klachten jammer genoeg bestaan. Dat geldt meestal voor diegenen die een auto-immuunziekte hebben ontwikkeld. Kort na de explantatie kunnen de klachten tijdelijk toenemen, maar enkele weken later zul je (waarschijnlijk) langzaam maar zeker verbetering merken. 

Supplementen kunnen je niet genezen van klachten door siliconen, omdat deze nu eenmaal niet uit je lichaam verwijderd kunnen worden. 

Wel kun je supplementen gebruiken (zoals visolie) om je lichaam te ondersteunen bij het zelfherstel, zodat je je mógelijk iétwat beter zult voelen.  Van visolie is bekend dat het de cellulaire ontsteking kan verminderen.

Als het lichaam voortdurend in de afweermodus is (tegen lichaamsvreemde stoffen) dan raakt het overbelast. Dit dieet zorgt ervoor dat auto-immuunreacties mógelijk wat verminderen.

Meer 

Oorzaak

• Afweerreactie van het lichaam 

• Structuur van het implantaat

Gevolg

• Extra druk op implantaten

• Sneller scheuren

• Extra operaties

• Kapselvorming bij 20% is terugkerend probleem

Wat merk je

• Verharding borsten

• Pijn

• Verschoven implantaat

Adviezen 

• Nooit handmatig laten kraken

• Bij pijn implantaten laten verwijderen

• Geen nieuwe vanwege terugkerend probleem

Meer 

Oorzaak

• Wisselwerking chemische stoffen en lichaamsstoffen 

• Zware druk door massage, ongeval, mammografie, op buik slapen

Gevolg

• Siliconen deeltjes komen overal in het lichaam terecht

• Niet meer te verwijderen 

• 30% scheurt binnen 5 jaar, 55% binnen 10 jaar, 77% binnen 17 jaar

Wat merk je

• Niets 

• Bobbels 

• Borst kleiner of vervormd 

• Lichamelijke / psychische klachten

• Chronische Auto-immuunziekte

Adviezen 

• Gescheurd implantaat snel verwijderen

• Bij klachten verwijderen, geen nieuwe en langere tijd ontgiften

• Bij ernstige klachten naar dr. Nanayakkara, dr. Djoeke Beekman of naar een immunoloog in een universitair ziekenhuis

• MRI ipv mammografie 

Meer

Oorzaak

• Poreuze buitenkant implantaten 

• Hoe ouder implantaten hoe erger lekken /zweten, door slijten buitenlaag.

Gevolg

• Siliconen deeltjes komen overal in het lichaam terecht.

• Niet meer te verwijderen.

• Heroperaties bij 38-45% binnen 7 jaar.

Wat merk je 

• Niets 

• Bobbels 

• Borst kleiner of vervormd

• Lichamelijke / psychische klachten

• Chronische Auto-immuunziekte

Adviezen 

• Lek implantaat snel verwijderen 

• Bij klachten verwijderen, geen nieuwe en langere tijd ontgiften.

• Bij ernstige klachten naar Prof. Dr. Nanayakkara of naar een immunoloog in een universitair ziekenhuis

Meer 

Oorzaak

• Zwakte van de envelop - buitenkant

• Leeglopen van het implantaat

Gevolg

• Eerder scheuren

Wat merk je

• Onregelmatigheid voelbaar met de hand

Adviezen 

• Vervangen ivm risico op scheuren

• Bij meer klachten laten verwijderen en geen nieuwe nemen

Onderzoek >> 

Oorzaak

• Wisselwerking chemische stoffen en lichaamsstoffen 

• Repeterende bewegingen

Gevolg

• Gaan geen leven lang mee.

• Complicaties bij 31 - 57%

Wat merk je 

• Niets 

Adviezen 

• Elke 10 jaar vervangen

• Let op met bepaalde sporten 

Er zijn 10 soorten kanker die in verband worden gebracht met siliconen implantaten;  

ALCL - Anaplastic Large Cell lymphoma, Intravascular large B-cell lymphoma, Angiosarcoma, IgA myeloom, Extranodale NK / T-cel lymfoom, Desmoïd tumor, Epithelioid hemangioendothelioom eHAE, Fibrosarcoom, Mesenchymale tumors.  

Borstkanker

Het is erg naar dat vrouwen eerst borstkanker of een amputatie door het BRCA 1 gen krijgen en daarna klachten die mogelijk met de implantaten te maken hebben. Vaak zien we bij vrouwen met een amputatie dat er veel meer operaties nodig zijn. Soms is dat vanwege de te grote druk op de implantaten door te weinig huid of andere problemen met de operatie. De implantaten gaan hierdoor eerder verschuiven, kapselen, scheuren/lekken.

Helaas worden vrouwen hierover niet goed voorgelicht. 53% van de vrouwen met borstkanker heeft complicaties binnen 7 jaar en 45% moet heroperaties ondergaan. 

Advies

Spreek met je chirurg over andere (veiligere) manieren zijn van borstvergroting in plaats van implantaten, zoals lichaamseigen vet of een dieplap operatie

Meer 

Met ASIA klachten kun je bij het team van internist Prof. Dr. K.D.P.W.B. (Prabath) Nanayakkara in het Amsterdam UMC terecht. Ook kun je naar Drs. D.G (Djoeke) Beekman 

Helaas werkt immunoloog Prof. Dr. J.W. Cohen Tervaert niet meer in NL. Vrouwen met een auto-immuunziekte of immuundeficiëntie worden geadviseerd om naar een immunoloog in een universitair medisch centrum in de buurt te gaan.

Je kunt dit onderzoeksprotocol van Nanayakkara en Cohen Tervaert meenemen naar je huisarts, zodat het makkelijker is een verwijzing te krijgen.

Ook kun je het meenemen als je naar een internist in de buurt wilt gaan. Niet elke internist is goed op de hoogte van klachten door siliconen, vandaar dat we je liever verwijzen naar de genoemde arts.

Bij klachten wordt altijd geadviseerd om de implantaten te laten verwijderen. 

Meer

Vaak komen artsen er maar moeilijk achter wat de oorzaak is. De symptomen lijken op die van Fibromyalgie, Chronisch Vermoeidheid Syndroom of ME, maar de oorzaak is anders; namelijk de implantaten. Ook lijkt het soms op andere ziekten, zoals Sjögren syndroom of MS. Ze zoeken naar 'appels' terwijl ze naar 'bananen' moeten zoeken. Het gaat om een nieuwe auto-immuunziekte, namelijk ASIA ofwel Breast Implant Illness. Hierbij heb je chronische ontstekingsreacties in het lichaam. 

In 2016 is met dit onderzoek ontdekt dat er siliconen gevonden zijn in hersenen, ruggenmerg en alle vitale organen. 

Advies

Neem dit onderzoek en dit onderzoeksprotocol mee naar je huisarts of specialist

Hier kun je lezen met welke bloedonderzoeken te zien is dat je klachten mogelijk door de implantaten komen.

Daarnaast is met dit onderzoeksprotocol de juist diagnose te stellen.

Soms kan met een echo of MRI aangetoond worden of de implantaten lek zijn en door het lichaam zijn gemigreerd, behalve als het om kleine siliconen moleculen gaat, die zijn niet te zien, maar zijn net zo ziekmakend. 

Immunoloog Prof. Dr. J.W. Cohen Tervaert adviseerde deze bloedonderzoeken:

• CRP

• HB

• Trombocyten

• Leucocyten met differentiatie

• Lever enzymen

• Kreatinine

• TSH

Bij verdenking op een auto-immuunziekte: 

• IgM reumafactor

• Anti- CCP antistoffen 

• ANA (bij positieve ANA nadere uittypering mn 

• ENA en dsDNA) 

• ANCA (en bij positieve ANCA nadere uittypering, mn. PR3-ANCA en MPO-ANCA)

• IgG totaal en bij verdenking immuundeficientie 

• IgG subclassen bij verdenking Sarcoïdose: soluble IL-2R en/of ACE

Meer

Dit kun je op deze manieren doen.

Punt 1 t/m 10 zijn reguliere onderzoeken die door een internist gedaan kunnen worden. Er zijn ook 4 mogelijkheden die in alternatieve praktijken worden toegepast. Om een goede diagnose te stellen is het beter is het om een volledig onderzoek te laten doen aan de hand van dit onderzoeksprotocol. 

Meer

Wat doen bij

onzekerheid of je klachten door je implantaten komen

Advies

• Kijk of je veel overeenkomstige klachten van deze lijst heeft, die niet op andere manieren te verklaren zijn. 

Wat doen bij

onverklaarbare ernstige klachten

Advies

• Neem dit onderzoeksprotocol mee naar de huisarts omdat gewone bloedonderzoeken doorgaans niet veel uitwijzen 

Wat doen bij

geen duidelijk beeld van scheuren op MRI of echo, terwijl je wel 'onverklaarbaar' ziek bent

Adviezen

• Lekkage is niet te zien; het zijn minuscule moleculen siliconen, die je net zo ziek kunnen maken, als gescheurde implantaten

• Daarom toch laten verwijderen 

• Na verwijderen ontgiften en dieet volgen

• Blijf je ziek, bezoek dan internist prof. dr. Nanayakkara of dr. Djoeke Beekman

Wat doen bij

Je implantaten zijn verwijderd, maar je klachten blijven hetzelfde of nemen (tijdelijk) toe.

Adviezen

• Begin met ontgiften en dieet 

• Maak een afspraak met een internist

Vrouwen hebben goede ervaring met dr. Kappel, zij doet al vele jaren onderzoek naar de gevolgen van siliconen. Ook kun je op ons forum zoeken naar ervaringen van andere vrouwen met bepaalde artsen.

Meer

Wat doen als

je plastisch chirurg het niet nodig vindt om je implantaten te verwijderen terwijl je wel veel klachten hebt?

Adviezen

• Second opinion bij andere plastisch chirurg 

• Bel eerst om te vragen of een plastisch chirurg klachten erkent 

• Hier vind je namen en ook op ons forum vind je ervaringen van vrouwen met bepaalde artsen 

Wat doen als 

je plastisch chirurg tijdens de explantatie operatie weigert de kapsels te verwijderen?

Adviezen

• Als het kapsel erg dun is, kun je het gewoon laten zitten, het lichaam zal het kapsel vanzelf opruimen. Als het kapsel dik is en je hebt allerlei lichamelijke klachten, vraag dan of het kapsel wordt weggehaald, omdat er veel siliconen in kunnen zitten, die de klachten in stand houden. 

• Sommige artsen weigeren de kapsels te verwijderen en laten allerlei 'horrorfoto's' zien van hoe het er misschien uit zou kunnen gaan zien. Dit zal heus kúnnen gebeuren, maar is geen standaard uitkomst. Bij heel veel vrouwen met wie wij contact hebben, was het uiterlijke resultaat na het verwijderen van het kapsel gewoon goed.

Veel vrouwen krijgen hun implantaten niet mee na de explantatie, als ze hierom vragen als bewijs voor een rechtszaak. De plastisch chirurg zegt vaak dat het ziekenhuisafval is en niet meegegeven mág worden. Toch heb je recht op de implantaten. Jij hebt ervoor betaald en ze zijn jouw eigendom. Ook als ze helemaal kapot zijn, heb je recht op de  resten. 

Wat kun je doen als je ze niet meekrijgt?

• Vraag of ze veel foto's van dichtbij maken en een uitgebreid verslag maken van wat ze voelen en zien.

• Wijs hen op dit document over eigendomsrecht >>   

Wat doen als

je plastisch chirurg zegt dat je lege 'theezakjes' overhoudt na de explantatie en hierdoor zoutwater implantaten adviseert?

Advies

• Ga hier vooral niet mee akkoord. De buitenkant van zoutwaterprothesen bestaat ook uit siliconen. Je lichaam is gewend om zich af te weren tegen siliconen, dus zal opnieuw in de verdediging gaan zodra er zoutwaterimplantaten geplaatst worden. Hetzelfde geldt voor de Monobloc Hydrogel implantaten.

• Kijk hier bij andere mogelijkheden voor borstvergroting >> 

• Meer over risico's zoutwaterimplantaten >>

Wat doen

als je plastisch chirurg zegt dat je implantaten een leven lang mee gaan en dat je nooit meer op controle hoeft te komen 

Adviezen

• Dat is niet correct. Implantaten gaan gemiddeld maar ca. 10 jaar mee en soms korter

• Wijs hem/haar op dit onderzoek waaruit blijkt dat 50% scheurt binnen 10 jaar 

• Een aantal fabrikant adviseert om 3 jaar na de implantatie een echo of MRI te maken en vervolgens om de 2 jaar

Wat doen 

als je vindt dat je plastisch chirurg ernstige fouten heeft gemaakt of je onheus heeft bejegend.

Adviezen

• Je kunt een klacht indienen bij de klachtencommissie van het ziekenhuis

Wat doen 

als je van je huisarts geen doorverwijzing krijgt voor een siliconenpoli 

Adviezen

• Neem dit protocol mee naar je huisarts

• Probeer tot een compromis te komen met je huisarts of neem iemand mee die je ondersteunt

• Second opinion bij een andere huisarts

• Zorgbemiddeling via de zorgverzekeraar 

Wat doen 

als je veel complicaties en meerdere borstoperaties nodig heeft gehad.

Adviezen

• Je lichaam geeft aan dat je de borstimplantaten waarschijnlijk niet verdraagt

• Overweeg verwijdering en eventueel een andere manier voor borstvergroting

Laat nooit meer een mammografie doen, als je implantaten draagt! Een groot deel van het borstweefsel wordt overschaduwd door het implantaat en de kans op scheuren door de druk van de platen is érg groot, vooral bij de implantaten die er al wat langer in zitten. Vraag om een MRI of echo. 

Meer over mammografie

Oorzaak

Samenstelling materiaal (siliconen)

Gevolg

• Beginnende tumoren gemist

• Hogere sterftekans

• Meer röntgenstraling

Wat merk je 

• Niets

Adviezen 

• MRI of echo in plaats van mammografie 

Sinds november 2019 moet de verzekeraar de explantatie vergoeden bij medische noodzaak, die door een arts is vastgesteld. Er is een nieuw formulier waarin aangevinkt kan worden dat sprake is van auto-immuunklachten. >>

Als op een MRI of echo zichtbaar is dat ze kapot zijn of als sprake is van ernstige kapselvorming (Bakerklasse 4), dan moet de verzekeraar explantatie ook vergoeden. 

Meer

Wat doen 

als je verzekeraar weigert de explantatie (verwijderen van de implantaten) te vergoeden, terwijl je sterk vermoedt dat je ziek bent door de implantaten

Adviezen

• Vraag aan uw internist of immunoloog een adviesbrief voor explantatie

• Gesprek medische adviseur verzekeraar

• In bezwaar gaan bij verzekeraar zodat Ombudsman uitspraak moet doen

• Meld het bij de SKGZ - geschillencommissie (vaak langdurige procedures)

• Melden bij de Nederlandse Zorgautoriteit

• Lening afsluiten voor operatie en aan belasting terugvragen

• Maak géén gebruik van garantie als je klachten hebt, want dan blijf je ziek

Meer

Vraag je dossier op en kijk welk type implantaten je hebt (gehad). Dit is belangrijk om te weten. In je inschrijfformulier zien wij het merk en kunnen je informeren als er iets met dat merk aan de hand is. Je dossier is ook belangrijk als je juridische stappen wilt ondernemen of als je zelf details over de operatie of onderzoek wilt weten. 

Meer

Zelf een klachtenbrief sturen naar het ziekenhuis of kliniek waarin je het ziekenhuis aansprakelijk stelt voor jouw schade. Zij hebben een ondeugdelijk product ingekocht. Ook al wisten ze dit niet, ze zijn toch aansprakelijk en hiervoor verzekerd. Je kunt zelf een brief schrijven volgens het voorbeeld op deze pagina. 

Als je niet bent voorgelicht door de plastisch chirurg over de risico’s van lekken, scheuren, mogelijke ziekten en noodzakelijke heroperaties en/of extra kosten, of je hebt geen chirurgische bijsluiter ontvangen, dan kun je deze plastisch chirurg aansprakelijk stellen vanwege het overtreden van de WGBO (Wet Geneeskundige Behandel Overeenkomst). Als je namelijk niets over de ingreep weet, kun je als patiënt geen weloverwogen keuze maken. Als je van te voren wel goed geïnformeerd zou zijn, zou je wellicht niet voor implantaten hebben gekozen. 

Als klachten niet goed worden afgehandeld, kun je daarna naar de geschillencommissie. Bij het aansprakelijk stellen heb je in principe geen advocaat bij nodig, maar het kan op een later tijdstip wel, mocht je dit nodig vinden. De brief moet je binnen 5 jaar sturen, ná dat het u bekend werd dat de klachten door de implantaten zijn ontstaan. Je hebt 5 jaar de tijd om steeds nieuwe bewijsstukken in te dienen. Na een uitspraak kun je steeds opnieuw in bezwaar gaan, tot je een gerechtelijke uitspraak afdwingt. Dit kost je dan eenmalig een inkomensafhankelijk bedrag. Als je een rechtsbijstandsverzekering hebt, kun je zelf een advocaat uitkiezen en ben je niet afhankelijk van de keuze van de verzekeraar. 

Meer 

Je kunt je ervaring delen op ons forum. Daar vind je ook veel ervaringsverhalen over explantatie en namen van plastisch chirurgen. 

Als jij je verhaal (anoniem) op onze site wilt laten plaatsen bij ‘ervaringen van vrouwen’, stuur dan je verhaal naar het Meldpunt (zie hieronder) 

Op deze pagina kun je lezen wat je kunt doen voor het meldpunt zodat zij kunnen doorgaan met slachtoffers helpen.